Küreselleşme ve teknolojik ilerlemenin büyük birer güç olduğu dünyada, eğitim kritik öneme sahiptir. Okul giden ve öğrenim gören çocukların sayısını önemli ölçüde artırmayı hedefleyen global bir organizasyon olan Global Eğitim Ortaklığı, yaptığı bir çalışmada, eğitimin bir çocuğun potansiyelini ortaya çıkardığını, daha sağlıklı toplumlar kurduğunu, ekonomik büyümeyi desteklediğini ve barışı beslediğini[1] vurguluyor.

Eylül 2015’te 193 dünya liderinin imzaladığı Birleşmiş Milletler’in 2030 sürdürülebilir kalkınma ajandası 17 sürdürülebilir kalkınma hedefini özetliyor. Aşırı yoksulluğun sona erdirilmesinden cinsiyet eşitliğine, temiz enerjinin geliştirilmesine ve açlığın ortadan kaldırılmasına kadar, eğitim bu 17 hedefin tamamının başarısı için esastır[2].

Eğitim, Evrensel İnsan Hakları Bildiriminde ve Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Konvansiyonunda yüceltilen bir haktır. Ancak, dünya genelinde 263 milyon çocuk ve gencin 2013-2014 okul yılında okula gidemediği tahmin edilmektedir[3]. Hatta daha fazlası okuyamıyor, yazamıyor veya sayamıyor.

UNESCO Genel Direktörü Irina Bakova şöyle diyor: “Ülkeler, her çocuğa ilk ve orta öğretimi 2030 itibarıyla sağlamayı taahhüt etmiştir… Odağımız, erken yaşta ve doğrudan öğrenim yoluyla katılımı sağlama (ve) hâlen en büyük dezavantaj ile karşı karşıya olan kızlara özellikle dikkat ederek, her aşamada engelleri ele alan politikalar üzerinde olmalıdır.[1]

UNESCO İstatistik Enstitüsü dünyada ilkokul yaşında okul dışındaki çocukların 25 milyonunun – veya yüzde 41’inin okula hiç gitmediğini tahmin etmektedir. Mevcut eğilim sürerse, bunlar muhtemelen tek bir öğretim gününü tamamlamadan yetişkinliğe ulaşacaklar[2].

Orta Doğu’da İlerleme

Eğitimi MENA bölgesindeki tüm çocuklar için evrensel bir deneyim haline getirmek için yapılması gereken çok şey olmasına karşın, bu ilerlemenin kaydedilmekte olduğu konusunda çok az şüphe bulunmaktadır.

Dünya Bankası’na göre, MENA bölgesinde ortalama eğitim düzeyi 1960 ile 2014 arasındaki 54 yılda dört kat artmıştır. Yetişkin okuryazarlığı, 1990’da yüzde 59’dan, 2010’da yüzde 78’e yükselmiştir ve MENA hükümetleri kamu eğitimine GSMH’nın ortalama yüzde 5,3’den fazlasını harcamaktadır[1].

Suudi Arabistan’ın iyi bir performans sergilediği görülmektedir. 2008 ile 2012 arasında, genç (15-24 yaş) okuryazarlık oranı erkekler için yüzde 99 iken, kadınların yüzde 97’si bu eşiğe ulaşmıştır[2].

Ancak, bölge genelinde ve esasen dünya genelinde zorluklar devam etmektedir. Orta Doğu ve Kuzey Afrika’nın belirli kısımlarını içeren Batı Asya’da, ilkokul yaşındaki çocukların yüzde 11’i okul dışındadır, alt orta öğretim yaşında bu oran yüzde 16’ya artmakta ve üst orta öğretimde yüzde 33’e ulaşmaktadır. Bu yaş gruplarının her birinde, önemli oranda daha fazla kadın eğitime katılamamaktadır.

Ayrıca, okula gidenlere sunulan eğitimin kalitesini iyileştirmeye ve yeni mezunların çabucak değişen işyerine hazır olmalarını sağlamak üzere daha fazlasını yapmaya yönelik fırsatlar da bulunmaktadır[3].

Abdul Latif Jameel Dünya Eğitim Laboratuvarını uygulamaya koyuyor

Toplulukları güçlendirmeye ve Suudi Arabistan’da, MENA bölgesinde ve dünyanın geri kalanında yaşam standartlarını artırmaya yönelik kararlı hamlesinin bir parçası olarak, Abdul Latif Jameel eğitimin zorluklarını ele alacak şekilde tasarlanan çığır açan bir girişimi ortaya koymuştur ve “tüm öğrenenler için eğitimde global bir rönenansın kıvılcımını çakmıştır”.

Mayıs 2017’de lansmanı yapılan Abdul Latif Jameel Dünya Eğitim Laboratuvar (J-WEL), Community Jameel ve Massachusetts Institute of Technology (MIT) arasındaki bir ortaklıktır. J-WEL, eğitimcileri, teknoloji uzmanlarını, politika yapıcıları ve sosyal liderleri bir araya getirerek, ilk ve orta öğretimi yeniden tasarlamayı, yüksek eğitimi yenilemeyi ve işyeri öğrenimini yeniden canlandırmayı hedeflemektedir.

Jameel Uluslararası Topluluğu Başkanı Fady Mohammed Jameel şunları belirtmiştir:

“Eğitim ve öğrenim güçlü bir toplum ve ekonomi için temel önemdedir. İstihdamı artırır ve herkes için daha fazla fırsat yaratır – bunlar Suudi Arabistan 2030 Vizyonu’nun temel kaideleridir. Eğitimin iyileştirilmesinde gelişme gerçekleştirilmiş olmasına rağmen daima yapılacak daha fazla şey vardır. Bireylerin geçmişleri ne olursa olsun tam potansiyellerini elde etmelerini sağlamak Community Jameel için birinci önceliktir ve Suudi Arabistan’daki eğitim topluluğu ile işbirliği yapmayı umduğumuz bir önceliktir.”

Eğitimde Gerçek Değişiklik

J-WEL, eğitime yönelik yaklaşımları hep birlikte modernize edecek üniversiteler, uluslar, hükümetler, vakıflar ve diğer organizasyonlar ile işbirlikçi bir ağ geliştirerek eğitimde gerçek değişiklik için bir gelişim merkezi olmayı hedeflemektedir. Ayrıca, bu değişikliği ilk ve orta öğretim, yüksek öğretim ve işyeri öğrenimi alanlarına taşımaya yönelik modelleri de sağlayacaktır.

J-WEL’in rehber odaklanması, gelişmekte olan ülkelerdeki öğrenenler, kadın ve kızlar gibi eğitime ulaşmakta zorlanan nüfuslar, mültecileri içeren artan sayıda yer değiştirmiş nüfuslar ve STEM (Bilim, Teknoloji, Matematik ve Mühendislik) bilgisine ve becerilerine ihtiyaç duyan bir işgücü üzerinde olacaktır. J-WEL yoluyla, MIT yüksek kaliteli müfredata, pedagojik kaynaklara ve politika araştırmasının yanı sıra global eğitimde eşitsizlikleri ele almaya yardımcı olacak öğrenim araçlarına benzersiz bir erişim sağlayabilir.

J-WEL, MIT’nin açık öğretim ve öğrenim girişimlerinde bir varlık olacak.

MIT Open Learning Başkan Yardımcısı Sanjay Sarma tarafından yönetilecek ve Eylül 2017 itibarıyla yürürlüğe girmesi hedefleniyor.

“J-WEL yoluyla, birlikte öğrenirken, paylaşırken ve eğitim alırken, yepyeni ve kalıcı işbirliklerini kuracağız.” diyor Sarma ve ekliyor. “Asırlardan bu yana filozoflar ve eğitimciler tarafından dile getirilen bir düşünceyi ifade etmek gerekirse: J-WEL öğrencilerin zihinlerinde ateşler yakacak ve eğitimcilerin kendi toplumlarındaki en zorlu güçlüklere çözümler bulmasını sağlayacaktır.”

J-WEL’in yaklaşımı, öğrenimde kanıta dayalı araştırmayı paylaşma, okulların ve müfredatların yeniden tasarlanması, öğrenim araçlarının ve teknolojilerin geliştirilmesi ve dünya genelinde öğretimde en iyi uygulamalar ve politikanın bilgilendirilmesi dâhil olmak üzere sekiz farklı hedefe odaklanacaktır.

MIT Dijital Öğrenim Dekan Yardımcısı M.S. Vijay Kumar, J-WEL’in icra direktörü olarak görev yapacak.

Birlikte İyiye – Devam Eden bir Ortaklık

J-WEL Abdul Latif Jameel’in MIT ile gerçekleştirdiği ilk girişim değil. İki organizasyon büyük ölçüde dünyanın daha iyiye doğru ölçülebilir ve önemli oranda değişmesi için kararlı biçimde birkaç yıldır birlikte çalışıyorlar.

2003’te iki ortak Abdul Latif Jameel Açlıkla Mücadele Laboratuvarının (J-PAL) lansmanını yapmak için kuvvetlerini birleştirdi. Bu, politikanın bilimsel kanıta dayalı olmasını sağlayarak küresel açlığı azaltma amacıyla araştırmaya, politika kapsamına ve eğitime odaklanıyor. J-PAL değerlendirmeleri yoluyla etkinliği test edilen ve kanıtlanan programlar 300 milyon üzerinde insana ulaşmıştır.

Kısa bir süre önce, Abdul Latif Jameel Dünya Su ve Gıda Güvenliği Laboratuvarı (J-WAFS), uluslararası bir etkisi olan su ve gıda güvenliği ile ilgili araştırmayı destekleme, koordine etme ve öncülük etme hedefiyle 2014’te başlatılmıştır.

MIT Başkanı L. Rafael Reif yakın zamanda Community Jameel tarafından düzenlenen bir gezide Suudi Arabistan’ı ziyaret etmiştir. Reif şunları ifade etmiştir: “Yıllardır Jameel Topluluğunun karmaşık küresel sorunlara uygulanabilir çözümler bulmaya bağlılığı MIT’te hepimize ilham vermiştir. Jameel Topluluğuna sahip olduğu vizyon, gösterdiği ortaklık davranışı ve daha iyi bir dünya hazırlamaya olan sarsılmaz tutumu nedeni ile minnettarız.”

Community Jameel’e öncelikli odaklanma

Yeni J-WEL girişiminin yanı sıra Community Jameel, dünya genelinde eğiticileri güçlendirmede gurur dolu bir geçmişe sahiptir. Misyon tanımında – “İnsanların ve çevrelerindekilerin yaşamlarını iyileştirmek için onlara güç veririz” ifadesi yer almaktadır ve biri Eğitim ve Öğretim olan altı temel alana dayanmaktadır.

2003’te oluşturulan Community Jameel, “eğitim ve öğretimin olumlu sosyal etki yaratmanın, mevcut ve gelecekteki nesiller için sürdürülebilir topluluklar oluşturmanın en önemli iki kaidesi” olduğuna inanmaktadır.

Programlarının üçü, eğitimin kalıcı gücünü kontrol etmiş ve vurgulamıştır. 2009’da Community Jameel, öğrencileri eğitmek ve onları iş yaşamına geçiş için hazırlamak üzere Eğitim Bakanlığı, National Commercial Bank ve Savola Group ile işbirliği yaparak INJAZ Saudi Arabia‘nın kurucu bir üyesi olmuştur. Sadece iki yıl içinde, bu kendi kendini sürdürebilir bir organizasyona dönüşmüştür ve Community Jameel, dünya genelinde okulda ve üniversitenin ilk yılında olan gençlere odaklanmak için özellikle tasarlanmış dünyanın en büyük kâr gütmeyen kuruluşu olan Junior Achievements’ın (JA) üyesi olmayı sürdürmektedir.

Abdul Latif Jameel Toyota Bursu 1995’te Massachusetts Institute of Technology (MIT) bünyesinde Orta Doğu ve Asya ülkelerinden maddi sorunlardan dolayı eğitim göremeyecek olan hırslı ve yetenekli gençlere, bu saygın enstitüde eğitim görmelerini mümkün kılmak için başlatıldı. Öğrenciler yetenekleri, bağlılıkları ve potansiyelleri göz önüne alınarak özenle seçilirler ve profesyonel amaçlarına ulaşmaları için öğrenimleri boyunca desteklenirler. Başlangıcından bu yana, program farklı ülkelerden 100’ün üzerinde öğrenciye burs vermiştir ve mezunlar, mimarlık, ekonomi, elektrik mühendisliği, matematik, kimya, fizik ve havacılık bilimlerinde kariyerlerini sürdürmüştür.

“MIT’teki çalışmalarımı Abdul Latif Jameel/Toyota Burs Fonu vasıtası ile destekleyerek bana verdiğiniz fırsat için teşekkür ederim.  Fas Sahrası’nda orta sınıf bir ailede büyümem nedeniyle eğitimin değerini, yalnızca kişisel ve fikri gelişimim için yolumu açmasından dolayı değil, ayrıca toplumuma olumlu bir etki yaratmak için daha iyi bir pozisyona gelmeme olanak sağladığı için takdir ediyorum.  Umarım gelecekte, sizin bana yardım ettiğiniz gibi diğer öğrencilere hedeflerine ulaşmaları için yardımcı olarak bunun karşılığını verecek bir pozisyona ulaşacağım.”

Abdul Latif Jameel/Toyota Bursiyeri

MIT 2019 Sınıfı

Community Jameel’in iş fırsatları yaratma kolu olan Bab Rizq Jameel de Suudi Arabistan gençliğine heyecan verici eğitim, öğretim ve istihdam fırsatlarını sunmaktadır. Bazılarına, evrensel olarak “Dawry Jameel” (Arapça Jameel Ligi) şeklinde bilinen Suudi Profesyonel Futbol Liginin Abdul Latif Jameel tarafından sponsorluğunun parçası olarak, yazım ve spor muhabirliği programları yoluyla yeni medya becerilerini öğrenme şansı verilmiştir. Bab Rizq Jameel ayrıca Suudiler’in başka bir durumda ulaşılamayabilecekleri istihdam fırsatlarına erişmelerine yardımcı olur. “Bab Rizq, Dawry Jameel sponsorluğunun başlangıcından bu yana, 3.500 stadyum işi yaratmıştır” diyor Abdul Latif Jameel’de Sponsorluk Başkanı Martin Copus ve ekliyor. “Ayrıca, oyuncu eskortları olarak Suudi öksüzleriyle bir programımız da bulunuyor ve kısa bir süre önce, etkinlik ajanslarımıza, yürüttüğümüz herhangi bir saha etkinliği için saha personeline Bab Rizq çalışanlarını dahil etmelerini zorunlu kıldık.”

Güçlü ekonomilerin, büyüyen toplumların ve barış yanlısı uluslararası ilişkilerin gelişmesinde, eğitimin rolü artık sorgulanamaz. J-WEL’in lansmanıyla, Abdul Latif Jameel, Community Jameel ve MIT eğitime erişimin iyileştirilmesi ve dünya genelinde eğitim standartlarının artırılması için birlikte çalışmaya kararlıdırlar.

J-WEL hakkında daha fazla bilgi için jwel.mit.edu adresini ziyaret edin veya Community Jameel’in çalışması hakkında daha fazlasını öğrenmek için communityjameel.org adresini ziyaret edin.

[1] The Benefits of Education, Global Partnership for Education, accessed May 2017.
[2] Education and the Global Goals, Global Partnership for Education, 14 September 2015.
[3] 263 million children and youth are out of school from primary to upper secondary, UNESCO, July 2016.
[4] 263 million children and youth are out of school from primary to upper secondary, UNESCO, July 2016.
[5] Leaving no one behind: How far on the way to universal primary and secondary education?, UNESCO, July 2016.
[6] Education in the Middle East and North Africa, The World Bank, 27 January 2014.
[7] Statistics: Saudi Arabia, UNICEF, 27 December 2013.
[8] Education in the Middle East and North Africa, The World Bank, 27 January 2014.